Σε ναυάγιο το Τεχνολογικό Λύκειο
Κωνσταντίνος Αδριανουπολίτης
Εκπαιδευτικός – ερευνητής
Πρόεδρος Ε.Ε.Τ.Ε.Κ.
Αναστάτωση και εκνευρισμός επικρατεί στον εκπαιδευτικό χώρο, λόγω της μη προώθησης προς ψήφιση των νομοσχεδίων για το Νέο Λύκειο και το Τεχνολογικό Λύκειο, μετά το «βέτο» που άσκησε ο αρχηγός της Ν.Δ. κ. Αντώνης Σαμαράς.
Με την κατάσταση, όπως διαμορφώνεται, το Νέο Λύκειο και το Τεχνολογικό Λύκειο βρίσκονται νομοθετικά σε εκκρεμότητα, κρατώντας σε αγωνία μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς για το μέλλον της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η μεγαλύτερη ένταση επικρατεί στο χώρο της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, όπου τα προβλήματα είναι ιδιαίτερα οξυμένα και το νομοσχέδιο για το Τεχνολογικό Λύκειο, εφόσον ψηφιζόταν, θα έλυνε χρόνια προβλήματα της ΤΕΕ δημιουργώντας ένα σύγχρονο επαγγελματικό σχολείο με ευρωπαϊκές προδιαγραφές.
Δυστυχώς τώρα που η ΤΕΕ είναι απαραίτητη όσο ποτέ άλλοτε στην Ελλάδα, η πορεία της είναι απροσδιόριστη με πιθανότητες να έχουμε και πάλι πισωγυρίσματα.
Οι αλλαγές που περιέχει το κατατεθέν νομοσχέδιο και παραπέμφθηκε στις «καλένδες», είναι ριζοσπαστικές και εάν εφαρμοσθούν θα αναβαθμίσουν σε μεγάλο βαθμό το χώρο της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Οι σπουδαιότερες από τις αλλαγές, όπως προσδιορίζονται στο κατατεθέν νομοσχέδιο είναι οι εξής:
• Μετατρέπονται οι ΕΠΑ.Σ. σε Τεχνολογικά Λύκεια και διδάσκονται οι μαθητές τους γενικά μαθήματα (άρθρο 16).
• Με το άρθρο 4 θεσμοθετείται τμήμα Εξειδίκευσης Τεχνικής - Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (Ε.Τ.Ε.Ε.) διάρκειας φοίτησης ενός έτους, μετά τα 3 έτη, παρέχοντας με τον τρόπο αυτό την απαιτούμενη επαγγελματική επάρκεια στην ειδικότητα. Οι απόφοιτοι του Ε.Τ.Ε.Ε. θα εισάγονται χωρίς εξετάσεις στα ΤΕΙ.
• Μετά από επιτυχή φοίτηση 3 ετών παρέχεται ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΟ και ΠΤΥΧΙΟ, το απολυτήριο ορίζεται ρητά ότι είναι ισότιμο του απολυτηρίου του γενικού λυκείου (άρθρο 8 παρ. 1), δίνεται η δυνατότητα εισαγωγής στα ΤΕΙ με ειδικές εξετάσεις, συνέχιση σπουδών στα Ε.Τ.Ε.Ε. και εισαγωγή στα ΤΕΙ χωρίς εξετάσεις με πιστοποίηση του πτυχίου τους (άρθρο 13 παρ. 5).
• Ορίζεται συγκεκριμένο ποσοστό εισακτέων με ειδικές εξετάσεις στα ΤΕΙ ανάλογα με το συνολικό αριθμό εισακτέων (άρθρο 13 παρ. 2).
• Καθιερώνεται η διδασκαλία μαθημάτων υποστήριξης (2 ώρες Νέα Ελληνικά και 2 ώρες Μαθηματικά) ενταγμένων στο ωρολόγιο πρόγραμμα (άρθρο 3 παρ. 3δ).
• Καθιερώνεται η πρακτική άσκηση (εκτός της εργαστηριακής διδασκαλίας) στο Γ΄ έτος και η πρακτική άσκηση / μαθητεία στο τμήμα Εξειδίκευσης Τεχνικής - Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Ε.Τ.Ε.Ε.(άρθρο 3 παρ. 9 και άρθρο 10).
• Στο άρθρο 5 ορίζεται ότι τα προγράμματα σπουδών βασίζονται στα μαθησιακά αποτελέσματα τα οποία είναι συμβατά με τα εθνικά πρότυπα και είναι προσαρμοσμένα στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Μεταφοράς Πιστωτικών μονάδων (ECVET) αυξάνοντας την εργασιακή κινητικότητα και εκτός της Ελλάδας.
• Διευρύνεται και εκσυγχρονίζεται το θεσμικό πλαίσιο των Σχολικών Εργαστηριακών Κέντρων (Σ.Ε.Κ.) τα οποία μετεξελίσσονται με πνεύμα νέου και αειφόρου σχολείου ανοιχτού στην τοπική κοινωνία και την Δια Βίου Μάθηση.
Οι καινοτομίες αυτές εάν και όταν εφαρμοσθούν θα αλλάξουν προς το καλύτερο τη δευτεροβάθμια Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση και θα την καταστήσουν πιο ελκυστική, τώρα που αναμένεται να προσχωρήσει σε αυτή ένα μεγάλο μέρος μαθητών λόγω της οικονομικής κρίσης. Οι ευθύνες για το «πάγωμα» του Τεχνολογικού Λυκείου είναι κυρίως πολιτικές και όχι μόνο.
Με βάση το τελικό αποτέλεσμα της μη προώθησης προς ψήφιση του νομοσχεδίου για το Τεχνολογικό Λύκειο, είναι φανερό ότι οι ευθύνες βαρύνουν κατά κύριο λόγο την κ. Διαμαντοπούλου η οποία δεν προώθησε έγκαιρα προς ψήφιση το νομοσχέδιο το οποίο ήταν έτοιμο προ αρκετών μηνών. Δεν τόλμησε τη μεγάλη αλλαγή φοβούμενη, πιθανόν, μήπως ανοιχθεί και άλλο μέτωπο, εκτός εκείνου με τα πανεπιστήμια, χωρίς να εκτιμήσει ότι το Τεχνολογικό Λύκειο θα ετύγχανε ευμενούς αποδοχής από τους εκπαιδευτικούς της ΤΕΕ, τους μαθητές και την ελληνική κοινωνία.
Ευθύνες βαρύνουν και τον κ. Σαμαρά, το κόμμα του οποίου είχε συναινέσει για το Τεχνολογικό Λύκειο, όταν κατατέθηκε προ μηνών η πρόταση στην Επιτροπή Μορφωτικών υποθέσεων της Βουλής, και την κρίσιμη στιγμή έβαλε «βέτο». Οι πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας αναφέρουν ότι «το μήλο της έριδος» υπήρξε το 4ο έτος του Τεχνολογικού Λυκείου για το οποίο υπήρξε απαίτηση, χωρίς αιτιολογία, να απαλειφθεί από το νομοσχέδιο, το οποίο ήταν τεχνικά αδύνατο να γίνει σε διάστημα μιας ημέρας, και επιπλέον εάν συνέβαινε αυτό θα σήμαινε κατάργηση όλης της δομής αλλά και της φιλοσοφίας του Τεχνολογικού Λυκείου. Το αποτέλεσμα ήταν να αποσυρθούν και τα δύο νομοσχέδια.
Είναι φανερό ότι ευθύνες βαρύνουν και τον σημερινό υπουργό παιδείας κ. Μπαμπινιώτη ο οποίος διαδραμάτισε το ρόλο του παρατηρητή. Κατά την επίσκεψή του στα γραφεία της ΟΛΜΕ χαρακτήρισε το νομοσχέδιο για το Γενικό Λύκειο «ώριμο νομοθέτημα» και δήλωσε: «Να θυμίσω ότι έχει ξεκινήσει δύο χρόνια πριν με τον εθνικό διάλογο για την παιδεία. Συνεχίστηκε και με τη σύγκλιση των δύο μεγάλων κομμάτων και ενός τρίτου κόμματος. Νομίζω ότι είναι πολύ ώριμο για να αντιμετωπιστεί. Δεν γνωρίζω πραγματικά τι έχει πει ο κύριος Σαμαράς. Ωστόσο, νομίζω ότι έχει τη στήριξη, θα έχει τη στήριξη από τα μεγάλα κόμματα.».
Σε ότι αφορά την Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση ο κ. Μπαμπινιώτης κατά τον εθνικό διάλογο για την παιδεία, ως πρόεδρος του Συμβουλίου Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης υπέβαλε τα πορίσματα και τις προτάσεις του Συμβουλίου προς την τότε υπουργό παιδείας κ. Διαμαντοπούλου όπου μεταξύ των άλλων αναφερόταν: «Δημιουργία ενιαίας μεταλυκειακής βαθμίδας που θα καλύπτει την κατάρτιση σε επίπεδο 4 και 5.» Με βάση τις προτάσεις αυτές, ουσιαστικά, σχεδιάστηκε το Τεχνολογικό Λύκειο. Τώρα λοιπόν ως άνθρωπος του εκπαιδευτικού χώρου που γνωρίζει την σπουδαιότητα του θεσμού αυτού και επιπλέον ως υπουργός, γιατί δεν θέτει με τη σειρά του ένα «βέτο» και να ζητήσει από το φυσικό του προϊστάμενο, τον πρωθυπουργό, να ψηφισθούν και τα δύο νομοσχέδια, όταν μάλιστα κινδυνεύουν άμεσα να χαθούν σημαντικά κονδύλια από το ΕΣΠΑ;
Κάτι τελευταίο, ο κ. Μπαμπινιώτης δήλωσε μετά τη συνάντηση του με τους εκπαιδευτικούς συντάκτες: «Δεν μου πήγαινε να καταθέσω στη Βουλή τα νομοσχέδια για το Γενικό και Τεχνολογικό Λύκειο με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, όταν στις συναντήσεις που είχα με τα Δ.Σ. της ΟΛΜΕ και της ΔΟΕ μου είπαν ότι δεν είχαν ιδέα για το περιεχόμενό τους».!!! Τα συμπεράσματα δικά σας.
Είναι αυτονόητο ότι οι ευθύνες δεν είναι μόνο πολιτικές, αλλά και συνδικαλιστικές. Οι ευθύνες αυτές ανήκουν κυρίως στο συνδικαλιστικό όργανο των καθηγητών μέσης εκπαίδευσης την ΟΛΜΕ η οποία αντιτίθεται στο νομοσχέδιο για το Τεχνολογικό Λύκειο μολονότι με αυτό ικανοποιούνται σχεδόν όλα τα πάγια αιτήματά της για την ΤΕΕ. Συγκεκριμένα:
1. Ικανοποιείται το αίτημα για δημιουργία μεταλυκειακού έτους εξειδίκευσης.
2. Οι ΕΠΑ.Σ. μετατρέπονται σε Τεχνολογικά Λύκεια όπου θα διδάσκονται και μαθήματα γενικής παιδείας.
3. Το αίτημα για αύξηση των μαθημάτων γενικής παιδείας έχει ικανοποιηθεί με τη θεσμοθέτηση του ΕΠΑ.Λ. και δεν θίγεται.
4. Η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με ποσοστό και ειδικές εξετάσεις ικανοποιείται.
5. Το αίτημα για ύπαρξη επαγγελματικών δικαιωμάτων στους αποφοίτους ικανοποιείται με ρητή διάταξη και δέσμευση που υπάρχει στο νομοσχέδιο.
Πως δικαιολογείται λοιπόν η αρνητική στάση σε ένα τόσο σπουδαίο θέμα της εκπαίδευσης όταν για άλλα θέματα μη εκπαιδευτικά δείχνει ευαισθησία και υπερκινητικότητα; Γιατί ισχυρίζεται ότι η διαδικασία είναι fast track όταν κατά τον εθνικό διάλογο για την παιδεία έγιναν 16 συνεδρίες και επί 2 χρόνια προετοιμασία στο υπουργείο παιδείας για να διαμορφωθεί το τελικό κείμενο του νόμου; Και κάτι τελευταίο, οι καθηγητές της Τεχνικής Εκπαίδευσης που συμμετέχουν στις ΕΛΜΕ δεν θα πρέπει να έχουν τη συνδικαλιστική τους υποστήριξη, γιατί πληρώνουν τις συνδρομές τους;
Βαριές ευθύνες για το ναυάγιο του Τεχνολογικού Λυκείου είναι φανερό ότι έχουν και όσοι διακηρύσσουν ότι πρέπει να καταργηθεί η Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση από τη λυκειακή βαθμίδα και να μεταφερθεί μετά το Λύκειο, όταν δηλαδή οι μαθητές θα έχουν ενηλικιωθεί χωρίς να έχουν λάβει κανένα βιοποριστικό εφόδιο από το εκπαιδευτικό σύστημα. Σε ποιο κράτος συμβαίνει αυτό που προτείνουν; Είναι αυτοί που δραστηριοποιούνται στον εκπαιδευτικό χώρο διακηρύσσοντας τα ανεφάρμοστα συνθήματα «δωδεκάχρονη, ενιαία, δημόσια, υποχρεωτική εκπαίδευση για όλα τα παιδιά», «πανεπιστήμιο για όλα τα παιδιά», «όχι στο σχολείο της αγοράς και της κατάρτισης», εννοώντας το επαγγελματικό σχολείο. Με τις θέσεις τους αυτές συμβάλουν στην υποβάθμιση της ΤΕΕ στη χώρα μας και τις συνέπειες της κατάστασης αυτής τις υφίστανται κυρίως τα παιδιά των φτωχών οικογενειών, τα παιδιά του λαού.
Με την απροσδόκητη εμπλοκή, λόγω «βέτο», είναι φανερό ότι οι αρνητικές συνέπειες βαρύνουν περισσότερο το Τεχνολογικό Λύκειο διότι η στροφή των νέων προς την ΤΕΕ θα δημιουργούσε σταδιακά, στελέχη της παραγωγής, επαγγελματίες, τεχνικούς οι οποίοι είναι απαραίτητοι, εκτός των άλλων, για την αύξηση της παραγωγικής μας βάσης και την έξοδο από το οικονομικό τέλμα. Αυτό όμως φαίνεται ότι δεν το έχουν αντιληφθεί ή δεν το επιθυμούν κάποιοι, ακόμη και σήμερα. Ίσως όμως τα εργασιακά αδιέξοδα των νέων και η αναμενόμενη στροφή τους προς την ΤΕΕ δημιουργήσουν μια νέα δυναμική. Ίδωμεν.
Με βάση το τελικό αποτέλεσμα της μη προώθησης προς ψήφιση του νομοσχεδίου για το Τεχνολογικό Λύκειο, είναι φανερό ότι οι ευθύνες βαρύνουν κατά κύριο λόγο την κ. Διαμαντοπούλου η οποία δεν προώθησε έγκαιρα προς ψήφιση το νομοσχέδιο το οποίο ήταν έτοιμο προ αρκετών μηνών. Δεν τόλμησε τη μεγάλη αλλαγή φοβούμενη, πιθανόν, μήπως ανοιχθεί και άλλο μέτωπο, εκτός εκείνου με τα πανεπιστήμια, χωρίς να εκτιμήσει ότι το Τεχνολογικό Λύκειο θα ετύγχανε ευμενούς αποδοχής από τους εκπαιδευτικούς της ΤΕΕ, τους μαθητές και την ελληνική κοινωνία.
Ευθύνες βαρύνουν και τον κ. Σαμαρά, το κόμμα του οποίου είχε συναινέσει για το Τεχνολογικό Λύκειο, όταν κατατέθηκε προ μηνών η πρόταση στην Επιτροπή Μορφωτικών υποθέσεων της Βουλής, και την κρίσιμη στιγμή έβαλε «βέτο». Οι πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας αναφέρουν ότι «το μήλο της έριδος» υπήρξε το 4ο έτος του Τεχνολογικού Λυκείου για το οποίο υπήρξε απαίτηση, χωρίς αιτιολογία, να απαλειφθεί από το νομοσχέδιο, το οποίο ήταν τεχνικά αδύνατο να γίνει σε διάστημα μιας ημέρας, και επιπλέον εάν συνέβαινε αυτό θα σήμαινε κατάργηση όλης της δομής αλλά και της φιλοσοφίας του Τεχνολογικού Λυκείου. Το αποτέλεσμα ήταν να αποσυρθούν και τα δύο νομοσχέδια.
Είναι φανερό ότι ευθύνες βαρύνουν και τον σημερινό υπουργό παιδείας κ. Μπαμπινιώτη ο οποίος διαδραμάτισε το ρόλο του παρατηρητή. Κατά την επίσκεψή του στα γραφεία της ΟΛΜΕ χαρακτήρισε το νομοσχέδιο για το Γενικό Λύκειο «ώριμο νομοθέτημα» και δήλωσε: «Να θυμίσω ότι έχει ξεκινήσει δύο χρόνια πριν με τον εθνικό διάλογο για την παιδεία. Συνεχίστηκε και με τη σύγκλιση των δύο μεγάλων κομμάτων και ενός τρίτου κόμματος. Νομίζω ότι είναι πολύ ώριμο για να αντιμετωπιστεί. Δεν γνωρίζω πραγματικά τι έχει πει ο κύριος Σαμαράς. Ωστόσο, νομίζω ότι έχει τη στήριξη, θα έχει τη στήριξη από τα μεγάλα κόμματα.».
Σε ότι αφορά την Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση ο κ. Μπαμπινιώτης κατά τον εθνικό διάλογο για την παιδεία, ως πρόεδρος του Συμβουλίου Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης υπέβαλε τα πορίσματα και τις προτάσεις του Συμβουλίου προς την τότε υπουργό παιδείας κ. Διαμαντοπούλου όπου μεταξύ των άλλων αναφερόταν: «Δημιουργία ενιαίας μεταλυκειακής βαθμίδας που θα καλύπτει την κατάρτιση σε επίπεδο 4 και 5.» Με βάση τις προτάσεις αυτές, ουσιαστικά, σχεδιάστηκε το Τεχνολογικό Λύκειο. Τώρα λοιπόν ως άνθρωπος του εκπαιδευτικού χώρου που γνωρίζει την σπουδαιότητα του θεσμού αυτού και επιπλέον ως υπουργός, γιατί δεν θέτει με τη σειρά του ένα «βέτο» και να ζητήσει από το φυσικό του προϊστάμενο, τον πρωθυπουργό, να ψηφισθούν και τα δύο νομοσχέδια, όταν μάλιστα κινδυνεύουν άμεσα να χαθούν σημαντικά κονδύλια από το ΕΣΠΑ;
Κάτι τελευταίο, ο κ. Μπαμπινιώτης δήλωσε μετά τη συνάντηση του με τους εκπαιδευτικούς συντάκτες: «Δεν μου πήγαινε να καταθέσω στη Βουλή τα νομοσχέδια για το Γενικό και Τεχνολογικό Λύκειο με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, όταν στις συναντήσεις που είχα με τα Δ.Σ. της ΟΛΜΕ και της ΔΟΕ μου είπαν ότι δεν είχαν ιδέα για το περιεχόμενό τους».!!! Τα συμπεράσματα δικά σας.
Είναι αυτονόητο ότι οι ευθύνες δεν είναι μόνο πολιτικές, αλλά και συνδικαλιστικές. Οι ευθύνες αυτές ανήκουν κυρίως στο συνδικαλιστικό όργανο των καθηγητών μέσης εκπαίδευσης την ΟΛΜΕ η οποία αντιτίθεται στο νομοσχέδιο για το Τεχνολογικό Λύκειο μολονότι με αυτό ικανοποιούνται σχεδόν όλα τα πάγια αιτήματά της για την ΤΕΕ. Συγκεκριμένα:
1. Ικανοποιείται το αίτημα για δημιουργία μεταλυκειακού έτους εξειδίκευσης.
2. Οι ΕΠΑ.Σ. μετατρέπονται σε Τεχνολογικά Λύκεια όπου θα διδάσκονται και μαθήματα γενικής παιδείας.
3. Το αίτημα για αύξηση των μαθημάτων γενικής παιδείας έχει ικανοποιηθεί με τη θεσμοθέτηση του ΕΠΑ.Λ. και δεν θίγεται.
4. Η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με ποσοστό και ειδικές εξετάσεις ικανοποιείται.
5. Το αίτημα για ύπαρξη επαγγελματικών δικαιωμάτων στους αποφοίτους ικανοποιείται με ρητή διάταξη και δέσμευση που υπάρχει στο νομοσχέδιο.
Πως δικαιολογείται λοιπόν η αρνητική στάση σε ένα τόσο σπουδαίο θέμα της εκπαίδευσης όταν για άλλα θέματα μη εκπαιδευτικά δείχνει ευαισθησία και υπερκινητικότητα; Γιατί ισχυρίζεται ότι η διαδικασία είναι fast track όταν κατά τον εθνικό διάλογο για την παιδεία έγιναν 16 συνεδρίες και επί 2 χρόνια προετοιμασία στο υπουργείο παιδείας για να διαμορφωθεί το τελικό κείμενο του νόμου; Και κάτι τελευταίο, οι καθηγητές της Τεχνικής Εκπαίδευσης που συμμετέχουν στις ΕΛΜΕ δεν θα πρέπει να έχουν τη συνδικαλιστική τους υποστήριξη, γιατί πληρώνουν τις συνδρομές τους;
Βαριές ευθύνες για το ναυάγιο του Τεχνολογικού Λυκείου είναι φανερό ότι έχουν και όσοι διακηρύσσουν ότι πρέπει να καταργηθεί η Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση από τη λυκειακή βαθμίδα και να μεταφερθεί μετά το Λύκειο, όταν δηλαδή οι μαθητές θα έχουν ενηλικιωθεί χωρίς να έχουν λάβει κανένα βιοποριστικό εφόδιο από το εκπαιδευτικό σύστημα. Σε ποιο κράτος συμβαίνει αυτό που προτείνουν; Είναι αυτοί που δραστηριοποιούνται στον εκπαιδευτικό χώρο διακηρύσσοντας τα ανεφάρμοστα συνθήματα «δωδεκάχρονη, ενιαία, δημόσια, υποχρεωτική εκπαίδευση για όλα τα παιδιά», «πανεπιστήμιο για όλα τα παιδιά», «όχι στο σχολείο της αγοράς και της κατάρτισης», εννοώντας το επαγγελματικό σχολείο. Με τις θέσεις τους αυτές συμβάλουν στην υποβάθμιση της ΤΕΕ στη χώρα μας και τις συνέπειες της κατάστασης αυτής τις υφίστανται κυρίως τα παιδιά των φτωχών οικογενειών, τα παιδιά του λαού.
Με την απροσδόκητη εμπλοκή, λόγω «βέτο», είναι φανερό ότι οι αρνητικές συνέπειες βαρύνουν περισσότερο το Τεχνολογικό Λύκειο διότι η στροφή των νέων προς την ΤΕΕ θα δημιουργούσε σταδιακά, στελέχη της παραγωγής, επαγγελματίες, τεχνικούς οι οποίοι είναι απαραίτητοι, εκτός των άλλων, για την αύξηση της παραγωγικής μας βάσης και την έξοδο από το οικονομικό τέλμα. Αυτό όμως φαίνεται ότι δεν το έχουν αντιληφθεί ή δεν το επιθυμούν κάποιοι, ακόμη και σήμερα. Ίσως όμως τα εργασιακά αδιέξοδα των νέων και η αναμενόμενη στροφή τους προς την ΤΕΕ δημιουργήσουν μια νέα δυναμική. Ίδωμεν.
