ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ
Από το 2006 και μετά, μέχρι και σήμερα, η Δευτεροβάθμια Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση (Τ.Ε.Ε.) διέπεται από τον Ν. 3475/2006 (146Α) και αποβλέπει στο συνδυασμό της γενικής παιδείας (Ν. 1566/1985) με την τεχνική επαγγελματική γνώση, με ειδικότερους σκοπούς:
Ø Την ανάπτυξη των ικανοτήτων, της πρωτοβουλίας, της δημιουργικότητας και της κριτικής σκέψης των μαθητών,
Ø Τη μετάδοση των απαιτούμενων τεχνικών και επαγγελματικών γνώσεων και την ανάπτυξη των συναφών δεξιοτήτων τους,
Ø Την παροχή στους μαθητές των απαραίτητων γνώσεων και εφοδίων για τη συνέχιση των σπουδών τους στην επόμενη εκπαιδευτική βαθμίδα.
Η Δευτεροβάθμια Τ.Ε.Ε. παρέχεται στα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑ.Λ.) και στις Επαγγελματικές Σχολές (ΕΠΑ.Σ.).
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΛΥΚΕΙΑ (ΕΠΑ.Λ.)
Η φοίτηση στα ΕΠΑ.Λ. (ημερήσια) είναι τριετής και περιλαμβάνει τις τάξεις Α΄, Β΄, και Γ΄. Τα προγράμματα διδασκαλίας περιλαμβάνουν μαθήματα γενικής παιδείας, τεχνικά, επαγγελματικά και εργαστηριακές ασκήσεις. Το πρόγραμμα διδασκαλίας της Α΄ τάξης περιλαμβάνει κοινά για όλους τους μαθητές μαθήματα γενικής παιδείας και κύκλους μαθημάτων συναφών επαγγελματικών τομέων. Οι μαθητές υποχρεούνται να παρακολουθούν τα κοινά μαθήματα και όλα τα μαθήματα του κύκλου που επιλέγουν. Η Β΄ τάξη χωρίζεται σε επαγγελματικούς τομείς. Το πρόγραμμα διδασκαλίας της Β΄ τάξης περιλαμβάνει κοινά για όλους τους μαθητές μαθήματα γενικής παιδείας και μαθήματα των επαγγελματικών τομέων. Οι μαθητές υποχρεούνται να παρακολουθούν τα κοινά μαθήματα και όλα τα μαθήματα του τομέα που επιλέγουν. Η Γ΄ τάξη χωρίζεται σε ειδικότητες. Το πρόγραμμα διδασκαλίας της Γ΄ τάξης περιλαμβάνει μαθήματα γενικής παιδείας και μαθήματα ειδικοτήτων. Οι μαθητές υποχρεούνται να παρακολουθούν τα μαθήματα της ειδικότητας που επιλέγουν και τα οριζόμενα από ομάδα (Α΄ η Β΄) μαθήματα γενικής παιδείας. Οι απόφοιτοι των ΕΠΑ.Λ. ομάδας Α΄, μετά από συμμετοχή σε ειδικές Πανελλαδικές εξετάσεις, έχουν τη δυνατότητα να εισαχθούν, με ποσοστό, στα Τ.Ε.Ι., ενώ οι ομάδας Β΄ μέσω Πανελλαδικών εξετάσεων, κοινών με τους αποφοίτους των Γενικών Λυκείων (ΓΕ.Λ.), στα Πανεπιστήμια και Τ.Ε.Ι.
Στην Α΄ τάξη του ΕΠΑ.Λ. εγγράφονται, χωρίς εξετάσεις, οι κάτοχοι απολυτηρίου Γυμνασίου, στη Β΄ τάξη οι προαγόμενοι στην Β΄ τάξη του ΕΠΑ.Λ. ή ΓΕ.Λ., ενώ στη Γ΄ τάξη οι προαγόμενοι στην Γ΄ τάξη του ΕΠΑ.Λ. Οι προαγόμενοι στην Β΄ τάξη του ΕΠΑ.Λ. μπορούν να εγγράφονται στην Β΄ τάξη του ΓΕ.Λ.
Στους αποφοίτους των ΕΠΑ.Λ. χορηγείται απολυτήριο Επαγγελματικού Λυκείου, ισότιμο με του Γενικού Λυκείου και πτυχίο επιπέδου 3 της περ. γ΄ της παρ. 1 του άρθρου 6 του Ν. 2009/1992 (ΦΕΚ 18Α). Οι απόφοιτοι έχουν τη δυνατότητα:
Ø Να λάβουν άδεια εξασκήσεως επαγγέλματος
Ø Να συνεχίσουν τις σπουδές τους στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση
Ø Να εγγράφονται στα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.)
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ (ΕΠΑ.Σ.)
Η φοίτηση στις ΕΠΑ.Σ. είναι διετής και περιλαμβάνει τις τάξεις Α΄ και Β΄ οι οποίες οργανώνονται σε τμήματα ειδικότητας. Τα προγράμματα διδασκαλίας περιλαμβάνουν μαθήματα τεχνικά – επαγγελματικά και εργαστηριακές ασκήσεις.
Στην Α΄ τάξη των ΕΠΑ.Σ. εγγράφονται, χωρίς εξετάσεις, οι μαθητές που προάγονται στην Β΄ τάξη των Επαγγελματικών ή Γενικών Λυκείων, ενώ στη Β΄ τάξη οι προαγόμενοι στη Β΄ τάξη των ΕΠΑ.Σ. Οι απόφοιτοι του Γυμνασίου δεν μπορούν να εγγραφούν στις ΕΠΑ.Σ., θα πρέπει πρώτα να περαιώσουν επιτυχώς την Α΄ τάξη του ΕΠΑ.Λ. (ή του ΓΕ.Λ.).
Στους αποφοίτους της ΕΠΑ.Σ. χορηγείται πτυχίο επιπέδου 3 της περ. γ΄ της παρ. 1 του άρθρου 6 του Ν. 2009/1992 (ΦΕΚ 18Α). Οι απόφοιτοι έχουν τη δυνατότητα:
Ø Να λάβουν άδεια εξασκήσεως επαγγέλματος
Ø Να εγγράφονται στα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.)
Οι ΕΠΑ.Σ. δίνουν τη δυνατότητα, σε όσους επιθυμούν, να ακολουθήσουν, εντός του εκπαιδευτικού συστήματος και στο πλαίσιο της δωδεκάχρονης εκπαίδευσης, ειδικότητες ανάλογες με εκείνες που προσφέρουν τα ΕΠΑ.Λ., καθώς και ειδικότητες που δεν απαιτούν θεωρητική υποστήριξη, αλλά επικεντρώνονται κυρίως στην πρακτική εξάσκηση, ώστε οι απόφοιτοί τους να εντάσσονται άμεσα στην αγορά εργασίας ως ειδικευμένοι τεχνίτες.
ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΠΑ.Λ. – ΕΠΑ.Σ.
Το Υπουργείο Παιδείας Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων εκπόνησε για πρώτη φορά και δημοσιοποίησε (πρόσφατα στις 22/05/2011) τα συμπεράσματα έρευνας - μελέτης σχετικά με την «Αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης σε ΕΠΑΛ-ΕΠΑΣ με την ανάπτυξη και αξιοποίηση εργαλείων ΤΠΕ, στο πλαίσιο εφαρμογής των εκπαιδευτικών πολιτικών και παρεμβάσεων του Υπουργείου, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων».
Η πράξη υλοποιήθηκε από το Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών (Ε.Α.Ι.Τ.Υ.) και εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση 2007-2013» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση - Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και από εθνικούς πόρους.
Στην ανάλυση των στοιχείων της έρευνας και με τίτλο «ΤΕΧΝΙΚΗ - ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - Μία ισχυρή συνιστώσα ανάπτυξης», αναφέρεται:
Οι νέοι άνθρωποι, με τη δημιουργικότητα, την καινοτόμο σκέψη, τον ενθουσιασμό και την ανάγκη για δράση που τους διακρίνει, αποτελούν ένα ζωντανό κεφάλαιο για κάθε κοινωνία, που σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, ακόμα και σε περιόδους ύφεσης ή οικονομικής κρίσης μπορεί να αποτελέσει δύναμη άμυνας και προόδου.
Παράλληλα, η ύπαρξη κατάλληλα εκπαιδευμένου στελεχιακού δυναμικού συνδράμει στην προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων, συμβάλλει στη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και στηρίζει την ανάπτυξη. Σε ένα τέτοιο οικονομικό περιβάλλον οι ευκαιρίες απασχόλησης αυξάνουν και η ανεργία κρατιέται σε ελεγχόμενα επίπεδα.
Βάσει των μελετών του CEDEFOP στην προσεχή δεκαετία στην Ευρώπη, οι προσφερόμενες θέσεις εργασίας για άτομα με μεσαίο επίπεδο προσόντων, θα αποτελούν το 50% των συνολικά προσφερόμενων θέσεων εργασίας. Αντίστοιχες προβλέψεις υπάρχουν και για την Ελλάδα.
Στο σημείο αυτό αναδεικνύεται ο σημαντικός ρόλος της Τεχνικής - Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, η οποία, πέρα από τους γενικούς εκπαιδευτικούς στόχους, έχει ως μέλημα τη δημιουργία επαγγελματιών μεσαίου επιπέδου προσόντων, για τη στελέχωση των επιχειρήσεων και των παραγωγικών μονάδων.
Πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι σε χώρες στις οποίες η Τεχνική - Επαγγελματική Εκπαίδευση είναι ευρύτερα διαδεδομένη, το ποσοστό ανεργίας των νέων είναι χαμηλότερο, σε συνδυασμό βέβαια και με άλλους αναπτυξιακούς παράγοντες.
Η Τεχνική - Επαγγελματική Εκπαίδευση προσφέρει επίσης στους μαθητές μια εναλλακτική μορφή εκπαίδευσης για την ανάπτυξη των προσωπικών κλίσεων και δεξιοτήτων τους, χάρη στις διαφορετικές ειδικότητες που παρέχει και τις πολλές ώρες πρακτικών ασκήσεων που περιλαμβάνουν τα προγράμματα σπουδών της.
Δυστυχώς, στην Ελλάδα, οι αναποτελεσματικές πολιτικές που εφαρμόσθηκαν στον τομέα της Τεχνικής - Επαγγελματικής Εκπαίδευσης οδήγησαν σε συρρίκνωση του μαθητικού της δυναμικού, με ευρύτερες αρνητικές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.
ΣΤΑΜΑΤΙΑΔΗΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. ΕΝΩΣΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ ΤΕΧΝΙΚΗΣ
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (Ε.Λ.Τ.Ε.Ε.) ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ
